Skargi przeciwko państwom członkowskim
o naruszenie zobowiązań wynikających z traktatów (art. 258-260 TFUE)

Unit 7 - zadania kontrolne

Kazusy - skarga na nieważność i pytania prejudycjalne

Fragmenty z podręcznika:

Skargi przeciwko państwu członkowskiemu: s. 349-359

Skargi przeciwko państwu członkowskiemu: s. 417-426

Środki tymczasowe: 481-485

Orzeczenia:

Interpretacja art. 260 ust. 3 TFUE

Porównanie z karami zasądzanymi przez TS na podstawie art. 279 TFUE (środki tymczasowe)

C-121/21 Czechy p. Polsce (postanowienie w sprawie środków tymczasowych)

 Przepisy Traktatów:

TFUE - art. 258-260

Formularz wniosku do Komisji - indywidualna droga do poinformowania o naruszeniu prawa przez państwo członkowskie

Informacje i opis procedury - LINK

Przepisy TFUE:

Artykuł 258 - skarga Komisji przeciwko państwu członkowskiemu

Jeśli Komisja uzna, że Państwo Członkowskie uchybiło jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, wydaje ona uzasadnioną opinię w tym przedmiocie, po uprzednim umożliwieniu temu Państwu przedstawienia swych uwag.

Jeśli Państwo to nie zastosuje się do opinii w terminie określonym przez Komisję, może ona wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Artykuł 259 - skarga państwa członkowskiego na państwo członkowskie

Każde Państwo Członkowskie może wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jeśli uznaje, że inne Państwo Członkowskie uchybiło jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów.

Zanim Państwo Członkowskie wniesie przeciwko innemu Państwu Członkowskiemu skargę opartą na zarzucanym naruszeniu zobowiązania, które na nim ciąży na podstawie Traktatów, powinno wnieść sprawę do Komisji.

Komisja wydaje uzasadnioną opinię, po umożliwieniu zainteresowanym Państwom przedstawienia, na zasadzie spornej, uwag pisemnych i ustnych.

Jeśli Komisja nie wyda opinii w terminie trzech miesięcy od wniesienia sprawy, brak opinii nie stanowi przeszkody we wniesieniu sprawy do Trybunału.

Artykuł 260 - sankcje finansowe (ryczałt i okresowa kara pieniężna)

1. Jeśli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdza, że Państwo Członkowskie uchybiło jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, Państwo to jest zobowiązane podjąć środki, które zapewnią wykonanie wyroku Trybunału.

2. Jeżeli Komisja uzna, że dane Państwo Członkowskie nie podjęło środków zapewniających wykonanie wyroku Trybunału, może ona wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, po umożliwieniu temu Państwu przedstawienia uwag. Wskazuje ona wysokość ryczałtu lub okresowej kary pieniężnej do zapłacenia przez dane Państwo Członkowskie, jaką uzna za odpowiednią do okoliczności.

Jeżeli Trybunał stwierdza, że dane Państwo Członkowskie nie zastosowało się do jego wyroku, może na nie nałożyć ryczałt lub okresową karę pieniężną. Procedura ta nie narusza artykułu 259.

3. Jeżeli Komisja wniesie skargę do Trybunału zgodnie z artykułem 258, uznając, że dane Państwo Członkowskie uchybiło obowiązkowi poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej zgodnie z procedurą ustawodawczą, Komisja może, o ile uzna to za właściwe, wskazać kwotę ryczałtu lub okresowej kary pieniężnej do zapłacenia przez dane Państwo, jaką uzna za odpowiednią do okoliczności.

Jeżeli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie prawa, może nałożyć na dane Państwo Członkowskie ryczałt lub okresową karę pieniężną w wysokości nie przekraczającej kwoty wskazanej przez Komisję. Zobowiązanie do zapłaty staje się skuteczne w terminie określonym w wyroku Trybunału.

Stosowanie art. 260 ust. 3 TFUE - komunikat Komisji

Etapy postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego

Komisja stwierdza ewentualne naruszenia prawa UE na podstawie własnych dochodzeń lub w następstwie wniosków („skarg”) obywateli, przedsiębiorstw i innych zainteresowanych stron.

Uwaga!

Jednostki mogą składać wnioski ("skargi") do Komisji informujące o naruszeniach prawa unijnego przez państwa członkowskie. Po zbadaniu "skargi" Komisja może wystosować wezwanie do usunięcia uchybienia, wszczynając tym samym postępowanie przeciwko danemu państwu członkowskiemu, bądź umorzyć sprawę. W ramach przysługującej jej swobody uznania Komisja zdecyduje o wszczęciu lub zamknięciu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Skarżący są powiadamiani na piśmie o decyzji, jaką Komisja podjęła w odniesieniu do ich skargi, i o wszelkich jej dalszych decyzjach w tej kwestii.  Opis procedury.

Postępowanie nieformalne

Komisja próbuje najpierw w sposób nieformalny rozwiązać problem z udziałem kraju UE, którego on dotyczy. Państwo członkowskie może dostarczyć informacji faktycznych lub prawnych na temat ewentualnego naruszenia prawa UE. Celem jest szybkie znalezienie rozwiązania, które byłoby zgodne z prawem, a tym samym uniknięcie konieczności wszczęcia  oficjalnego postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom.

Postępowanie formalne

Jeśli dane państwo członkowskie UE nie poinformuje Komisji o środkach, które w pełni transponują przepisy dyrektywy lub nie skoryguje domniemanego naruszenia prawa UE, Komisja może wszcząć oficjalne postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom. Postępowanie obejmuje kilka przewidzianych w traktatach etapów, z których każdy jest zakończony formalna decyzją (art. 258 TFUE).

Komisja przesyła państwu członkowskiemu wezwanie do usunięcia uchybienia, w którym zwraca się o przekazanie jej dalszych informacji. Państwo członkowskie ma na udzielenie szczegółowej odpowiedzi określony termin; zazwyczaj są to 2 miesiące.

Jeżeli Komisja stwierdzi, że dany kraj nadal nie wypełnia swoich zobowiązań wynikających z prawa UE, przesyła uzasadnioną opinię; formalne wezwanie do zapewnienia zgodności z prawem UE. Wyjaśnia w nim, dlaczego uważa, że kraj ten narusza przepisy prawa unijnego. Domaga się również, by w wyznaczonym terminie, zazwyczaj w ciągu 2 miesięcy, państwo poinformowało ją o podjętych środkach.

Jeżeli państwo członkowskie nadal nie skorygowało naruszenia prawa UE, Komisja może podjąć decyzję o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości.

Jeżeli państwo członkowskie nie powiadomi Komisji o tym, jakie działania podjęło‚ w celu terminowego wdrożenia przepisów dyrektywy, Komisja może na tym etapie zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości o nałożenie kary.

Decyzje Komisji w sprawie naruszeń przeciwko Polsce

Jeżeli Trybunał stwierdzi w wyroku, że państwo członkowskie naruszyło prawo UE, władze krajowe powinny podjąć działania w celu wykonania wyroku Trybunału.

Niewykonanie orzeczenia Trybunału

Jeżeli pomimo wyroku Trybunału państwo członkowskie nadal nie usunęło stwierdzonego uchybienia, Komisja może ponownie wnieść sprawę do Trybunału, na podstawie art. 260 TFUE.